13.09.2021r.
W trakcie badań ratowniczych reliktów wiejskiej siedziby rycerskiej w Lubrzy odkryto kilka tysięcy zabytków metalowych, związanych z różnymi sferami działalności mieszkańców wieży. W przyszłym roku zostaną one opracowane i opublikowane w książce. Projekt: Castrum Lubenow. Tragiczne dzieje średniowiecznej wieży mieszkalno-obronnej w Lubrzy, którego pomysłodawcą i koordynatorem jest dr Arkadiusz Michalak z naszego Muzeum, zakłada jednak również wykonanie analiz metalograficznych wybranych 15 zabytków. W celu określenia jakości żelaza użytego do produkcji wyeksplorowanych zabytków z różnych kategorii przedmiotów, przeprowadzona zostanie analiza metalograficzna struktury żelaza z pomiarami twardości oraz,
seria pomiarów SEM-EDS/EDX wtrąceń żużla. 5 zabytków brązowych przebadanych zostanie za pomocą spektrometrii rentgenowskiej XRF, która odpowie nam na pytania dotyczące składu stopu. Użyte w opracowaniu analizy statystyczne pomogą
określić jakość użytego do produkcji przedmiotów żelaza. Dane te posłużą również do określenia ówczesnego poziomu kowalstwa. Dane te zostaną również wykorzystane w trakcie analiz formalnych zabytków. Badania wykonają znakomici znawcy problematyki archeometalurgii dr hab. prof. UJ Marcin Biborski z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Jagiellońskiego i dr Janusz Stępiński z Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie oraz dr hab. Grzegorz Żabiński z Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego im. Jana Długosza w Częstochowie
Wśród badanych przedmiotów znajdzie się również wyjątkowy grot spisy szydłowatej. Analogiczny odkryto w pobliskim Łagowie. Pobrane ze spisy szydłowatej z Łagowa próbki do badań metalograficznych z liścia oraz z tulei, wykazały, że wykutą ją prawdopodobnie z jednego kawałka żelaza o mikrostrukturze ferrytycznej, z bardzo licznymi wtrąceniami żużla. Podwyższona zawartość fosforu w metalu wykorzystanym do wykonania omawianej broni, dzięki której uzyskano wysoką twardość materiału, ustaloną na poziomie 135-160 HV10, spowodowała również obniżenie jego własności plastycznych i kruchość, przez co przyczyniła się do złamania grotu. Grot spisy z Lubrzy również uległ złamaniu, jednak czy analizy metalograficzne również wykażą podwyższoną zawartość fosforu?
Jeśli chcą Państwo poznać odpowiedź na to pytanie prosimy śledzić nasze relacje na FB i stronie internetowej Muzeum.
Projekt dofinansowano ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu pochodzących z Funduszy Promocji Kultury, uzyskanych z dopłat ustanowionych w grach objętych monopolem państwa zgodnie z art. 80 1. ustawy z dnia 19 listopada 2019 r. o grach hazardowych oraz budżetu Miasta Zielona Góra.
Prace archeologiczne w trakcie których pozyskano opracowywane materiały finansowane były przez Lubuskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Zielonej Górze, a zrealizował je Oddział Lubuski Stowarzyszenia Naukowego Archeologów Polskich przy współpracy wolontariuszy z Lubuskiej Grupy Eksploracyjnej "Nadodrze".
